نظرسنجی تلفنی درباره رنگ

پیشگفتار

رنگ ها از اصلی ترین رمزهای غیرگفتاری در نظام رسانه ای و از مولفه های فرهنگی مهمی هستند که می توانند بگونه ای شایسته و کارآمد رسانه ها را در ایجاد و تقویت حس وابستگی و همبستگی جمعی کمک کنند. می توان علاقه به رنگ یا رنگ هایی خاص را هم از نشانه ها و هم از نتایج هویت جمعی دانست.

خودآگاهی نسبت به رنگ یا رنگ هایی خاص در اتفاق نظر درباره رنگ ملی، رنگ های مورد استفاده در پرچم و دیگر نشانه های ملی دیده می شود. این اتفاق نظر در مواردی بصورت طبیعی و طی فرآیندهای تاریخی شکل می گیرد. در مواردی هم متعمدانه نگرش های ویژه نسبت به رنگ های خاص از طریق رسانه ها و دیگر ابزارهای نمادین ترویج می شود.

به عنوان مثال رنگ لباس رهبران سیاسی و دولتمردان بسیاری از کشورها (آمریکا، انگلیس، فرانسه و ...) همواره نشانی از طیف های بخصوصی از رنگ ها دارد.

علی رغم تصور برخی که برای رنگ ها تاثیری فیزیولوژیک قائل اند، رنگ ها پدیده هایی فرهنگی هستند. به عنوان مثال رنگ بنفش در میان مسیحیان کاتولیک رنگی معنوی و روحانی به حساب     می آید، در حالی که از نظر دیگران چنین نیست: بودایی ها رنگ زرد را رنگ روحانی می دانند و ...

با این تصور که در فرهنگ و زندگی روزمره ما خودآگاهی و از آن مهمتر اتفاق نظری جدی درباره رنگ وجود ندارد، در صدد برآمدیم که به یک بررسی اکتشافی درباره رنگ بپردازیم. نتایج نظر سنجی حاضر برخی از این تصورات را تایید می کند:

پاسخگویان جز در سه مورد: قرمز به عنوان رنگ هیجان آور، سیاه به عنوان رنگ غمگین، و آبی به عنوان رنگی که مایلند تهران مطلوب خود را با آن تصور کنند، اتفاق نظر ندارند.
در بقیه موارد حتی 50 در صد از پاسخگویان نیز درباره یک رنگ (مورد علاقه، آرام بخش،‌ شیک و...) اشتراک نظر ندارند.

این موضوع جای تامل دارد و نشان می دهد که رسانه ها در استفاده از رنگ برای ایجاد حس های مشخص با چه دشواری هایی مواجه هستند. با تعمق در نتایج و احتمالا تکرار و تکمیل این نظرسنجی، امید است ضمن کسب اطمینان از کیفیت شناخت و تصور رنگی مردم، تدابیری برای ایجاد و تقویت همدلی در خصوص رنگ ها اتخاذ شود. فراموش نکنیم که رنگ ها از اصلی ترین رمزهای غیرگفتاری در نظام رسانه ای هستند.

کلیات تحقیق
در این گزارش با به کارگیری از نظرسنجی تلفنی و بدست آوردن  آمارها، پردازش و تحلیل علمی آنها، سعی شده است تا به اهمیت رنگ و جایگاه رنگ در زندگی مردم دست یافت.
این گزارش حاصل جمع آوری پاسخ 1140 نفر از مردم تهران به پرسشنامه تهیه شده توسط واحد نظرسنجی تلفنی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای موسسه همشهری است.

این افراد به صورت تصادفی و بر اساس مراجعه به فهرست شماره تلفن ها (از 22000000 الی 88999999) انتخاب شدند. در این گزارش نظر کسانی که تمایل به پاسخگویی به تمام پرسش های تحقیق را داشته اند، منعکس شده است.

اهداف  نظرسنجی
نظرسنجی حاضر برای آگاهی از موارد زیر به اجرا درآمد:

1. نظر پاسخگویان درباره رنگ مورد علاقه آنها.
2. نظر پاسخگویان درباره رنگی که آرامش بخش است.
3. نظر پاسخگویان درباره رنگی که هیجان آور است.
4. نظر پاسخگویان درباره رنگی که غمگین است.
5. نظر پاسخگویان درباره رنگی که جدی است.
6. نظر پاسخگویان درباره رنگی که نشانه معنویت است.
7. نظر پاسخگویان درباره رنگی که نشانه ایرانی بودن ما است.
8. نظر پاسخگویان درباه رنگی که شاد است.
9. نظر پاسخگویان درباره رنگی که شیک است.
10. نظر پاسخگویان درباره رنگ موجود شهر تهران اگر شهر تهران را تصور کنند.
11. نظر پاسخگویان درباره رنگی که دوست دارند تهران را به آن رنگ ببینند.

روش نظرسنجی

در این پژوهش، از نظرات عامه مردم به صورت تلفنی (نظرسنجی تلفنی) به روش پیمایشی و  نمونه گیری تصادفی استفاده شده است. و عددهای داخل جدول گرد شده است.

جامعه نمونه
جامعه نمونه در این تحقیق شامل 1140 نفر از مردم است. لازم به ذکر است که از این تعداد  35درصد مردو 65 درصد مرد هستند.

چکیده:
 طرح نظرسنجی حاضر،‌پژوهشی درارتباط با رنگ و نظرات مردم درباره رنگ و علایقشان به رنگهای مختلف است. یافته هایی از این طرح به دست آمده است که در این بخش،‌به مهمترین قسمت های آن پر داخته شده است.

1. 35درصد پاسخگویان را مردان و 65درصد را زنان تشکیل داده اند

2. 22درصد از پاسخگویان دارای مدرک کارشناسی و بالاتر و 41 درصد دارای مدرک دیپلم و 1 درصد بی سواد هستند.

3. 33 درصد از پاسخگویان رنگ آبی، 17 درصد از پاسخگویان رنگ سبز،‌ 11 درصد از پاسخگویان رنگ قرمز و 3 درصد همه رنگ ها را رنگ مورد علاقه خود اظهار کرده اند.

4. 49 درصد از پاسخگویان رنگ آبی، 25 درصد از پاسخگویان رنگ سبز،10 درصد رنگ سفید و 3درصد رنگ زرد را به عنوان رنگ آرامش بخش اظهار کرده اند.

5. 69 درصد از پاسخگویان رنگ قرمز،‌ 8 درصد از پاسخگویان رنگ نارنجی،‌ 4 درصد رنگ زرد و 3 درصد رنگ آبی را به عنوان رنگ هیجان آور اظهار کرده اند.

6. 64 درصد از پاسخگویان رنگ مشکی،‌ 13 درصد رنگ قهوه ای،‌ 7 درصد رنگ طوسی و 5 درصد رنگ زرد را به عنوان رنگ غمگین اظهار کرده اند.

7. 16 درصد از پاسخگویان رنگ مشکی،10 درصد رنگ سفید،‌ 9 درصد رنگ قهوه ایی،     9 درصد رنگ سرمه ای را به عنوان رنگ جدی اظهار کرده اند و 16درصد از پاسخگویان نمی دانند که رنگ جدی چه رنگی است.

8. 40 درصد از پاسخگویان رنگ سبز،‌ 23 درصد رنگ سفید،‌ 13 درصد رنگ آبی را به عنوان رنگ نشانه معنویت اظهار کرده اند و معادل 9 درصد از پاسخگویان نمی دانند که چه رنگی نشانه معنویت است.

9. 31 درصد از پاسخگویان رنگ سبز،‌ 25درصد رنگ سفید،‌ 16 درصد  رنگ آبی و          5 درصد رنگ مشکی را به عنوان ایرانی ترین رنگ (رنگ ملی کشور) اظهار کرده اند.

10. 20درصد از پاسخگویان رنگ صورتی،‌ 20درصد از پاسخگویان رنگ قرمز،‌ 11 درصد از پاسخگویان رنگ نارنجی و 11 درصد از پاسخگویان رنگ آبی را به عنوان رنگ شاد اظهار کرده اند.

11. 16درصد از پاسخگویان رنگ مشکی،‌ 13 درصد رنگ آبی،‌ 10درصد رنگ سفید و 8  درصد رنگ قهوه ایی را به عنوان رنگ شیک اظهار کرده اند.

12. 48 درصد از پاسخگویان رنگ دودی یا خاکستری و یا طوسی و‌ 26 درصد از پاسخگویان رنگ مشکی را رنگ فعلی تهران اظهار کرده اند.

13. 53 درصد از پاسخگویان رنگ آبی،‌ 22 درصد رنگ سبز،‌ و 18  درصد رنگ سفید را به عنوان رنگی اظهار کرده اند که دوست دارند تهران را به آن رنگ ببینند.

جنس پاسخگویان   
جدول شماره 1 جنس پاسخگویان را نشان می دهد. بر اساس جدول اکثریت پاسخگویان (65درصد) را زنان  و (35درصد) را مردان  تشکیل می دهند.

جدول شماره 1- توزیع پاسخگویان بر اساس جنس

سن پاسخگویان
جدول شماره 2 نشان می دهد که پاسخگویان در چه گروه سنی قرار دارند از 1140نفر پاسخگو معادل 21 درصد از پاسخگویان بین 26 تا 30 سال،‌ معال 19 درصد از پاسخگویان بین 21 تا 25 سال  قرار دارند و  5 درصد از پاسخگویان  بالاتر از 60سال سن دارند.

جدول شماره 2- توزیع پاسخگویان بر اساس سن

سطح تحصیلات

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 3 از میان 1140 نفر پاسخگو معادل ( 41درصد) در مقطع دیپلم ، معادل (22  درصد )در مقطع لیسانس و بالاتر  و معادل (1 درصد) بی سواد هستند.

جدول شماره 3- توزیع پاسخگویان بر اساس سطح تحصیلات 

وضعیت تاهل پاسخگویان

جدول شماره 4 نشان می دهد که از میان 1140نفر پاسخگو معادل 76 درصد متاهل و معادل 32 درصد مجرد و معادل 1 درصد  ازهم جدا شده اند و یا همسر آن ها فوت کرده است.

جدول شماره 4- توزیع پاسخگویان بر اساس وضعیت تاهل

شغل پاسخگویان

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 5 از میان 1140 نفر پاسخگو معادل (43درصد) خانه دار،‌معادل (18درصد) مشاغل آزاد(مغازه دار،‌پیمانکارو .....)، معادل (12 درصد) کارمند شرکت خصوصی،‌ ‌معادل (7 درصد) کارمند لیسانس بخش دولتی و  معادل(6 درصد)  به عنوان کارمند ساده در بخش دولتی مشغول به کار هستند.

جدول شماره 5- توزیع پاسخگویان بر اساس شغل

منطقه سکونت

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 6 از میان 1140 نفر پاسخگو معادل (45درصد) در مناطق (1و2و3و4و5)،  معادل (22درصد) در مناطق (6و7و8و9و10)، معادل (18درصد) در مناطق (11و12و13و14و15) و معادل (14 درصد) در مناطق (16و17و18و19و20) و معادل 0.5 درصد در منطقه 21و 22سکونت دارند.

جدول شماره 6- توزیع پاسخگویان بر اساس منطقه سکونت

 رنگ مورد علاقه پاسخگویان

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 7 از میان  1140نفر پاسخگو معادل 33 درصد رنگ آبی،معادل ‌17 درصد رنگ سبز، معادل 11درصد رنگ قرمز،‌ معادل 7 درصد رنگ سفید را به عنوان رنگ مورد علاقه خود اظهار کرده اند.

رنگ مورد علاقه 12 درصد از مردان و 20 درصد از زنان آبی است. محاسبات آماری انجام شده (با استفاده از جداول تقاطعی) حاکی از آن است که در خصوص رنگ  مورد علاقه، تفاوتی بین زنا ن و مردان تهرانی وجود ندارد. 

جدول شماره7 – توزیع پاسخگویان بر اساس رنگ مورد علاقه آنها

رنگی که از نظر پاسخگویان آرامش بخش است

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 8 ،از میان 1140نفر، معادل 49 درصد رنگ آبی، معادل 25 درصد رنگ سبز، معادل 10 درصد رنگ سفید، معادل 3 درصدرنگ زرد و 3 درصد رنگ صورتی را به عنوان رنگ آرامش بخش اظهار کرده اند.

 جدول شماره 8- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگی که آرامش بخش است

رنگی که از نظر پاسخگویان هیجان آوراست

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 9، از میان 1140نفر، معادل 69 درصد رنگ قرمز، معادل 8 درصد رنگ نارنجی، معادل 4 درصد رنگ زرد، معادل 3 درصدرنگ مشکی و 3 درصد رنگ آبی را به عنوان رنگ هیجان آور اظهار کرده اند.

 جدول شماره 9- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگ که هیجان آور

رنگی که از نظر پاسخگویان غمگین است
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 10،از میان 1140نفر از پاسخگویان  معادل 64 درصد رنگ مشکی،‌معادل 13 درصد رنگ قهوه ای،‌ معادل 7 درصد رنگ طوسی، معادل 5 زرد و معادل 2 درصد هیچ رنگی را به عنوان رنگ غمگین اظهار کرده اند.

جدول شماره 10- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگ غمگین

رنگی که از نظر پاسخگویان جدی است
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 11،از میان 1140نفر از پاسخگویان  معادل 16 درصد رنگ مشکی، معادل 10 درصد رنگ سفید، معادل 9 درصد قهوه ای،‌ معادل 9 درصد سرمه ای ومعادل 1 درصد رنگ صورتی را به عنوان رنگ جدی اظهار کرده اند.

جدول شماره 11- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگ جدی

رنگی که از نظر پاسخگویان نشانه معنویت است

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 12،از میان 1140نفر از پاسخگویان  معادل 40 درصد رنگ سبز، معادل 23 درصد رنگ سفید، معادل 13 درصد آبی،‌ معادل 4 درصد زرد ومعادل 2 درصد رنگ مشکی را به عنوان رنگ نشانه معنویت اظهار کرده اند.

جدول شماره 12- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگی که نشانه معنویت است

رنگی که از نظر پاسخگویان شاد است

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 13،از میان 1140نفر از پاسخگویان  معادل 20 درصد رنگ صورتی، معادل 20 درصد رنگ قرمز، معادل 11 درصد رنگ آّبی،‌ معادل 11 درصد نارنجی ومعادل 11 درصد رنگ سفید را به عنوان رنگ شاد اظهار کرده اند.

جدول شماره 13- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگ  شاد

رنگی که از نظر پاسخگویان شیک است

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 14،از میان 1140نفر از پاسخگویان  معادل 16 درصد رنگ مشکی، معادل 13 درصد رنگ آبی، معادل 10درصد رنگ سفید،‌ معادل 8 درصد قهوه ای و معادل 7 درصد رنگ سبز را به عنوان رنگ شیک اظهار کرده اند.

جدول شماره 14- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگ  شیک

رنگ ملی از نظر پاسخگویان

بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 15،از میان 1140نفر از پاسخگویان  معادل 31 درصد رنگ سبز، معادل 26 درصد رنگ سفید، معادل 16 درصد رنگ آبی،‌ معادل 6 درصد قرمز و معادل 5 درصد رنگ مشکی را به عنوان رنگ ملی ایران اظهار کرده اند.

جدول شماره 15- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگ  ملی

تهران از نظر پاسخگویان چه رنگی است؟
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 16،از میان 1140نفر از پاسخگویان  معادل 48 درصد رنگ دودی، معادل 26 درصد رنگ مشکی، معادل 8 درصد رنگ آبی،‌ معادل 5 درصد سبز و معادل 3 درصد رنگ قهوه ای را به عنوان رنگی که تهران را می بینند اظهار کرده اند.

جدول شماره 16- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگی که تهران را می‌بینند

رنگ آرمانی تهران از نظر پاسخگویان
بر اساس آمار مندرج در جدول شماره 18،از میان 1140نفر از پاسخگویان  معادل 53 درصد رنگ آبی، معادل 22 درصد رنگ سبز، معادل 18 درصد رنگ سفید،‌ معادل 1 درصد همه رنگ ها و معادل 1درصد رنگ زرد را به عنوان رنگی که دوست دارند  تهران را بینند اظهار کرده اند. همچنین معادل 53 درصد از زن ها ومعادل 51 درصداز مردهایی که رنگ مورد علاقه آنها آبی است همان رنگ آبی را  برای تهرا ن دوست دارند.

جدول شماره 18- توزیع پاسخگویان بر اساس رنگی که دوست دارند شهر تهران را ببینند

  مدیر طرح: فاطمه یزدانی

همکاران :  سرور هاشمی، فریده درفشی

مرکزمطالعات و تحقیقات رسانه ای روزنامه همشهری